REHBERLİK ve AMACI
"Rehberliğin amacını; bireyin, kendini gerçekleştirmesine yardım etmektir" şeklinde tanımlayabiliriz. Bundan yola çıkarak rehberliğin amacı ile ilgili şu maddeler sıralanabilir :
1.Kendini tanıması,
2.Çevrede kendisine açık olan fırsatları öğrenmesi,
3.Gizil güçlerini geliştirmesi,
4.Çevresine uyum sağlaması.
Belirtilen bu amaçların ilk ikisi, bireyin çevresi ve kendisi hakkında doğru ve ayrıntılı bilgi edinmesi gereğini vurgulamaktadır. Kendini tanıması ile, beden ve zihin yetenekleri, hoşlandığı ve hoşlanmadığın faaliyetleri, psikolojik ihtiyaçlarını, hayattan neler beklediğini, tutum ve değerlerini tanıması kastedilmektedir. Kişinin kendini tanımasına yardımcı olmak rehberliğin birinci işlevidir.
Bireye toplumda açık gelişme olanakları ve uyması gereken kurallar hakkında bilgi verme rehberliğin diğer işlevidir.
Bilgi Verme : Öğrenciyi; yetenek ve ilgilerine uygun okullar, programlar ve meslekler hakkında aydınlatma, ona görgü ve disiplin kuralları hakkında bilgi verme gibi faaliyetleri kapsar.
Yardım : Yardım kavramı ile kastedilen; tavsiye vermek, akıl öğretmek, bireyi doğru olduğu var sayılan bir hareket tarzını benimsemeye ve uygulamaya zorlamak olmayıp, ona çeşitli seçenekleri tanıtmak ve en uygun olanı seçmesi için gerekli değerlendirmeyi yapabilecek hale gelmesine çalışmaktır.
Yol Gösterme : Yol gösterme değil, yollar göstermedir. Çeşitli yolların avantajlı ve dezavantajlı yönleri tartışıp kendisine uygun olanı seçebilmede bireye yardımcı olmaktır.
Bu açıklamalardan yola çıkarak rehberliğin amacı olarak belirtilen " Kendini gerçekleştirme" nin tanımını yapabiliriz.
Kendini Gerçekleştirme : Bireyin, kendini anlaması, problemlerini çözebilmesi, kendine uygun seçimler yaparak gerçekçi kararlar alabilmesi, kendi kapasitelerini en uygun bir düzeyde geliştirebilmesi, çevresine dengeli ve sağlıklı bir uyum yapabilmesi, v.b. psikolojik danışma ve rehberlik yardımının esasını oluşturan ve bireyin kendini gerçekleştirme düzeyini geliştiren belirgin sonuçlarındandır.
Kendini Gerçekleştirmekte Olan Bireyin Özellikleri : Kendini gerçekleştirmekte olan birey daha yeterli bir kişiliğe sahiptir; daha verimlidir. Kim olduğunu gerçekçi bir gözle algıladığı gibi kim olabileceği hakkında da ha tutarlı bir görüşe sahiptir. Kendini gerçekleştirmekte olan birey hem kendisi hem de başkaları hakkında iyi düşüncelere sahiptir; insan değerlerine saygı duyar, onları benimser ve geliştirir. Kendini gerçekleştirmekte olan birey zamanının iyi kullanır; geçmişten çok geleceğe dönüktür; yaratıcıdır. Kendine saygı duyar ve kendini olduğu gibi kabul eder; duygularını açığa vurmaktan kaçınmaz. Kendini gerçekleştirmekte olan birey değişmeye ve yeni yaşantılara açıktır. Kendini değişmekte olan bu gerçek dünyanın yine değişmekte olan bir parçası gibi görür.
Kendini gerçekleştirme, birey için, kuşkusuz yaşam boyu devam eden bir süreçtir. Her bireyin belli bir dönemde belirli bir gerçekleşim düzeyi vardır. Bu gerçekleşim düzeyinin zaman içinde olumlu yönde gelişmesi beklenir. İşte, psikolojik danışma ve rehberlik yardımının amacı da yukarıda sıralanan özellikler bakımından bireyin bu gerçekleşim düzeyini geliştirmek ve en uygun seviyeye gelmesini sağlamaktır...!
Rehberliğin İlkeleri
1.Rehberliğin temelinde insan hak ve sorumlulukları ile ilgili demokratik ve insancıl bir anlayış vardır.
2.Rehberlik uygulamalarında öğrenci ile ilgili herkesin anlayış ve işbirliği içinde çalışması gerekir.
3.Rehberlik anlayışı, her türlü çalışması ile öğrenciyi merkez alan bir eğitim sistemini öngörür.
4.Rehberlik yardımını esası, öğrencilerin kendi kişiliklerini daha iyi anlamalarını, problemlerine çözüm yolları bulmada onların kendi kendilerine yeter bir duruma gelmelerini sağlamaktır.
5.Rehberlik bedensel, zihinsel, sosyal ve duygusal olan bütün kapasitelerini kendi ilgi ve yetenekleri doğrultusunda en uygun bir düzeyde geliştirmesi için öğrencilere yardım etmelidir.
6.Öğrencilere rehberlik yardımı verirken onları türlü yönleri ile tanımak gerekir.
7.Rehberlik uygulamaları her okulun amaç ve ihtiyaçlarına uygun olan alanlarda yoğunlaştırılmalıdır.
8.Rehberlik hizmetleri planlı, programlı, örgütlenmiş bir biçimde ve profesyonel bir düzeyde sunulmalıdır.
PSİKOLOJİK DANIŞMA
Kişisel, sosyal, eğitimsel ve mesleki konularda kişilerin amaçlarını belirleme, karar verme, problemlerini çözme vb. kunular da danışmanlardan yardım alma sürecidir.
Danışman tarafsız, kişilik haklarına saygılı, güven ve gizlilik etik değerler çerçevesinde davranır.
Psikolojik danışman kendini daha iyi tanımak isteyen,
Arkadaşlarıyla, ailesiyle, öğretmenleriyle ilişkilerini düzeltmek ya da geliştirmek isteyenler,
Utangaçlıkla ya da yalnızlıkla baş etmek isteyen,
Girişken olmak, kendine güvenini artırmak isteyen veya buna gerek duyanlara,
Duygularını ifade etmekte zorlanan ya da daha iyi ifade etmek isteyenlere,
Kaygı ve stresle baş etmek isteyenlere,
Sınavlarla sorunu olan ya da akademik başarısını artırmak isteyenlere,
Mesleki anlamda seçim yapmak isteyenlere,
Karar vermekte güçlük çekenlere
Okula sonradan katılan öğrencilere yardımcı olur. Psikolojik danışmana kendinin farkında olan cesur kişiler başvurur. Sorunu çözümü zaman ister. Danışman problemin belirlenip amaçlarınıza ulaşmanıza, sağlıklı kararlar vermenize yardımcı olur.
Psikolojik danışmanınız; gizlilik, güven ve kişilik haklarınıza saygı çerçevesinde sizi yargılamadan, koşulsuz kabul ederek dinliye çek, size dürüst ve açık davranacak, paylaştığınız soruna çözüm bulmanızda yardımcı olacaktır.